Kastamonu’nun meşhur tatlısı olan saray helvası, çekme helva ismi ile de bilinmektedir. Bazıları yapımı ve tadı bakımından pişmaniyeyi andırdığından sıkıştırılmış pişmaniye olarak da bilmektedir. Tereyağı kullanılarak yapılan saray helvası, yiyen herkesin beğenisini toplamaktadır. Mudurnu, Kocaeli bölgelerinde yapılan saray helvaları da beğenilmektedir. Saray helvası, Kastamonu ilinde çekme helva, İzmit ilinde ise saray helva ismi ile bilinmektedir.
Saray Helvası Yapımı
Kastamonu ilinde yapılan çekme helva adı ile bilinen tatlı, Kastamonu ilinden ikramlık ve hediyelik olarak alınan lezzetler arasında ilk sırada yer almaktadır. Kastamonu ilinde yapılan bu lezzetli saray helvasının ham maddeleri kadayıflık özü olmayan un, şeker, yağ, sudur.
Helvanın yapımına öncelikle meyane elde edilmesi ile başlanır. Yemeklerde kullanılan margarin yağ bir orta büyüklükte, restoran mutfaklarında kullanılan tavaların içerisinde eritilir. İçerisine un eklenir. Bir saat kadar rengi değişip, un kokusu gidene kadar kavrulur. Elde edilen bu meyane, soğuması için beklenilir. Margarin yerine tereyağı kullanıldığında daha lezzetli olmaktadır.
Tatlı için toz şeker bir tencerenin içine eklenip üzerine su eklenir. Şeker suyun içinde eritildikten sonra limon tuzu ilave edilerek yarım saat kaynatılır. Erimiş şeker, akide şekeri kıvamına gelinceye kadar ocakta tutulduktan sonra ocaktan alınır. Mermer taşın üzerine dökülerek soğuması beklenir. Soğuduktan sonra toparlanıp ağartma makinesine konulur. Beyazlaşıncaya kadar ağartıldıktan sonra normal sıcaklıktaki meyane ile şeker birleştirilir. Elden ele çekilerek uzatılır. Çekme helva adını da bu işlemden almaktadır.
Çekme işlemi ile tıpkı pişmaniye gibi beyaz lifler haline getirilen tatlı mermer üzerinde küçük parçalar haline getirilir. Tepsilere alınarak preslenerek sıkışması sağlanır. Bazı yerlerde Hindistan cevizi, Antep fıstığı, çikolata sosu, fındık, kakao ile servis edilmektedir. Orijinal olanı sade ve beyaz olanıdır.
Evde Saray Helvası Yapımı
Evde bulunan malzemeler ile de saray helvasını yapmak mümkündür. Evde saray helvası yapımı işlemleri işletmelerde yapılanlardan farklıdır. Tamamen kuru ve yağ konulmamış teflon bir tava içerisine 2 bardak beyaz un eklenir. Çok kısık ateşte un kokusu gidene kadar kavrulur. Kavurma işlemi yaklaşık yarım saat sürmektedir ve yanmaması için sürekli karıştırılır.
Ayrı bir tava içerisinde 125 gram tereyağı veya margarin eritilir, kavrulmuş un ilk sıcağı çıktıktan sonra eritilen yağ ve yarım su bardağı pudra şekeri eklenip hamur haline getirilir. Bir borcama spatula yardımı ile sıkıştırarak konulur, buzdolabında bekletildikten sonra servis edilir.
